Η τεχνική ξεκίνησε να εφαρμόζεται τη δεκαετία του 1980 και έκτοτε έχει γνωρίσει σημαντική τεχνολογική εξέλιξη χάρη και στους τελευταίας γενιάς λιθοτρίπτες.

Κατά την εξωσωματική λιθοτριψία γίνεται χρήση ενός μηχανήματος (εξωσωματικός λιθοτρίπτης) το οποίο παράγει κρουστικά κύματα (δηλαδή υψηλής ενέργειας ακουστικά κύματα) τα οποια μεταφέρονται μέσω του δέρματος κι εστιάζονται στον λίθο, τον οποίο και διασπούν σε μικρότερα θραύσματα, τα οποία μπορούν να εξέλθουν απο μόνα τους.

Πως γίνεται η διαδικασία της εξωσωματικής λιθοτριψίας

Η διαδικασία είναι σχετικά ανώδυνη και πραγματοποιείται σε επίπεδο εξωτερικού ιατρείου, έχοντας διάρκεια 45-60 λεπτά. Δεν απαιτείται νάρκωση.
Κατα περίπτωση χορηγούνται αναλγητικά γι’αυτό ο ασθενής θα πρέπει να αποφύγει την οδήγηση μετά τη θεραπεία και να έχει προγραμματίσει ξεκούραση για το υπόλοιπο της ημέρας.

Ο ασθενής τοποθετείται στο ειδικό τραπέζι κι ο λιθοτρίπτης προσαρμόζεται στην οσφυϊκή χώρα σε επαφή με το δέρμα. Ο λίθος εστιάζεται με τη βοήθεια υπερήχων ή ακτινοσκόπησης και η θεραπεία ξεκινά. Η διάρκεια της είναι συνήθως 45-60 λεπτά εκτός κι αν ο λίθος είναι μαλακός και διασπαστεί γρηγορότερα. Σε περίπτωση ευμεγέθων ή σκληρών λίθων μπορεί να απαιτηθούν περισσότερες από μια θεραπείες μέχρι να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Ενδείξεις για εξωσωματική λιθοτριψία

Η επιτυχία της εξωσωματικής λιθοτριψίας εξαρτάται από την προσεκτική διαλογή των λίθων που είναι κατάλληλοι για αυτό το είδος θεραπείας. Από τη βιβλιογραφία γνωρίζουμε ότι αυτός είναι ο σημαντικότερος παράγοντας για την τελική έκβαση της θεραπείας.

Οι λίθοι που είναι πλέον κατάλληλοι για εξωσωματική λιθοτριψία ειναι αυτοί που έχουν μέγεθος έως 15 χιλιοστά και εντοπίζονται στη νεφρική πύελο, στον άνω και στο μέσο κάλυκα του νεφρού ή στο πρώτο τμήμα του ουρητήρα. Θα πρέπει επίσης να μην είναι ιδιαίτερα σκληροί στη σύσταση τους.

Αντενδείξεις (σχετικές):

• Λίθος άνω των 15 χιλιοστών σε διάμετρο
• Πολύ σκληρός λίθος (>1400-1500 Hu)
• Λίθος στον κάτω νεφρικό κάλυκα
• Παχυσαρκία
• Ανυρυσμα αορτής

Αντενδείξεις (απόλυτες):

• Ουρολοίμωξη
• Εγκυμοσύνη
• Αντιπηκτικά (τα οποία δεν έχουν διακοπεί πριν τη θεραπεία)
• Μη ελεγχόμενη υπέρταση
• Στένωμα στον ουρητήρα μετά το επίπεδο του λίθου

Ποιές επιπλοκές μπορεί να εμφανιστούν μετά τη θεραπεία;

Η εξωσωματική λιθοτριψία θεωρείται γενικά μια ασφαλής μέθοδος με χαμηλό ποσοστό επιπλοκών.

Οι επιπλοκές που μπορεί να εμφανιστούν περιλαμβάνουν:

• Αιματουρία
• Ουρολοίμωξη
• Κολικός νεφρού

Η αιματουρία είναι αρκετά συνήθης μετά την εξωσωματική λιθοτριψία και εξαφανίζεται συνήθως από μόνη της εντός λίγων ημερών. Γενικά συνίσταται η λήψη περίπου 2 Lt υγρών ημερησίως μετά τη θεραπεία.

Λοίμωξη του ουροποιητικού που εκδηλώνεται με πυρετό και σημεία πυελονεφρίτιδας μπορεί να συμβεί αλλά είναι σχετικά σπάνια. Η θεραπεία κατευθύνεται φυσικά από τη βαρύτητα της λοίμωξης (κι αν υπάρχει συνοδός απόφραξη) και απαιτεί οπωσδήποτε τη λήψη αντιβιοτικών.

Ο κολικός νεφρού οφείλεται στο ότι θραύσματα του λίθου μετά την εξωσωματική λιθοτριψία μπορεί να σφηνώσουν στον ουρητήρα προκαλώντας απόφραξη. Η αντιμετώπιση του συνήθως είναι συντηρητική, με την κατάλληλη αναλγητική αγωγή, αναμένοντας τα θραύσματα να εξέλθουν από μόνα τους. Υπάρχουν βεβαίως περιπτώσεις όπου αυτό δε συμβαίνει και τότε απαιτείται παρέμβαση για την άρση της απόφραξης (συνήθως με τη μορφή χειρουργικής επέμβασης για την εισαγωγή pigtail)